Lezersparticipatie floreert tijdens een crisis
Transparant zijn is niet altijd leuk, maar dat betekent niet dat je het maar niet moet doen
Het publiek moet in het middelpunt van de journalistiek komen te staan. In De Nieuwe Lezer leg ik uit hoe iedereen op een redactie hier aan bij kan dragen.
Vragen, opmerkingen of aanvullingen? Stuur mij een mailtje op sophie.vanoostvoorn@gmail.com.
Potverdorie jongens, wat een week. Voor m’n gevoel waren het er drie. En wat doen we het goed, hè. Het is nog tot daar aan toe dat Nederland in een megacrisis zit, maar dat we dit grotendeels vanuit huis moeten oplossen allemaal en daar ook nog goed in slagen, is een olympische prestatie. Dus mocht nog niemand het deze week tegen je gezegd hebben: goed bezig, ga zo door en blijf gezond.
Goed, begin februari schreef ik over het belang van je publiek betrekken bij de journalistiek omdat, zo bleek uit onderzoek van Reuters, mensen over het algemeen niet meer nieuws consumeerden voor en gedurende de verkiezingen.
Ik geloof, zachtjes gezegd, dat we tijdens deze coronacrisis dat probleem niet hebben. En bovendien zie ik prachtige voorbeelden van hoe redacties het publiek betrekken bij hun journalistiek, daarover meer bij Nice to know. Toch heb ik (je verwacht het niet) nog wel een klein dingetje aan te merken op hoe redacties te werk gaan.
✂️ Do it yourself: Laat je zien dat journalistiek belangrijk is
Transparantie lijkt tijdens een crisis als deze misschien een bijzaak. We hebben het immers allemaal druk genoeg. Toch moeten redacties juist nu goede nieuwsvoorziening van levensbelang is en nu er elke dag heel veel nieuwe informatie beschikbaar is (waarvan een deel onjuist is), aantonen dat zij een uiterst betrouwbare bron van informatie zijn.
Daarom moeten we laten zien hoe we te werk gaan, want jongens: zo lang wij het niet vertellen en aantonen, kunnen we er niet vanuit gaan dat de lezers dit weten. Een bijkomend voordeel is dat het publiek nu groter is: zo kun je aan veel meer mensen tegelijkertijd vertellen waarom het lezen van en betalen voor kwaliteitsjournalistiek heel belangrijk is.
Wat kun je doen?
Maak een prioriteitenlijst: dit is een onderdeel van the citizens agenda waar ik eerder over schreef. Redacties moeten nu kiezen waar hun prioriteiten liggen, ze kunnen niet over ieder burgerinitiatief of over iedere scheet die het kabinet laat, schrijven. Dus maak de lijst waarin uitgelegd staat waar de redactie mee bezig is en waarom, en deel ‘m met je publiek.
Blijf vragen om input: het is veel gevraagd, want lezers hebben zeker nu veel vragen over wat er allemaal aan de hand is en wat dat voor hen betekent. Zoals ik vorige week schreef, hebben we bij NRC een groot vragenstuk dat we steeds weer aanvullen en we ook lezers vragen hun vragen in te sturen. En dat zijn er iedere dag gigantisch veel, maar zo blijf je wel op de hoogte van wat de lezers willen weten en laat je zien dat je open staat voor de vragen van lezers.
Gebruik uitlegkaders: in een tijd waarin we vooral weten wat we niet weten, is het nog belangrijker om transparant te zijn over welke bronnen redacteuren gebruiken voor goede degelijke informatie.
Wil je meer weten over journalistieke transparantie in het algemeen? Lees dan deze editie van De Nieuwe Lezer. Meer weten over uitlegkaders? Klik dan hier.
📌 Nice to know: Voorbeelden van lezersparticipatie
Wat veel redacties doen, is vragen beantwoorden van hun lezers. Radio 1 organiseerde een spreekuur over corona waarin luisteraars hun vragen kwijt konden. CNN heeft vragenstuk dat ze bijwerken aan de hand van vragen van lezers en The New York Times heeft ook een overzicht met vragen en antwoorden (ben vooral jaloers op hun coronapagina). De Correspondent heeft het ook leuk aangepakt: ze hebben een gids gemaakt met aanbevelingen voor artikelen over het coronavirus van zowel correspondenten als leden.
En het hoeft ook allemaal niet zwaarmoedig te zijn. Ik heb deze week vaak zitten gniffelen om gekke anekdotes over thuiswerken of thuisonderwijs die via Twitter en Instagram gedeeld werden. The Guardian riep lezers op om hun anekdotes van de afgelopen week te delen.
📣 Food for thought: Ja, die betaalmuur
Het was begin februari, het coronavirus bestond alleen nog in China, toen ik over een Franse lokale krant schreef die hun betaalmuur van de website haalde toen een grote ramp de regio trof. De redactie besloot de betaalmuur deels te slopen en sloeg er een slaatje uit door langzamerhand de artikelen weer achter de betaalmuur te zetten.
Toen schreef ik dat die keuze wat opportunistisch vond, maar daar ben ik wat van teruggekomen. Langzaam alles weer achter de betaalmuur zette, vind ik een gekke keuze, maar linksaf of rechtsaf: het commerciële aspect weegt heel zwaar in zo’n beslissing. De redacties die de betaalmuur weghalen voor de artikelen over het coronavirus schreeuwen het niet voor niets van de daken.
Maar de meeste Nederlandse titels laten de betaalmuur staan. Dat is hun goed recht, maar leg dan ook uit waarom. Inmiddels heeft de hoofdredactie van NRC ergens onderin de rubriek van de ombudsman een korte verklaring gegeven, maar ik vind het een nogal summier.
Laten zien hoe je te werk gaat, kan soms confronterend zijn. Misschien vinden de lezers de keuzes die je maakt niet leuk, maar dat betekent niet dat je er maar niks over moet zeggen. Eerlijkheid duurt het langst, ook als het om communicatie met je lezers gaat.
🙏🏻 Practice what you preach
Mijn week stond grotendeels in het kader van De Grote Thuisblijfgids van NRC. Begin van de week merkten we op dat we al een hoop artikelen met tips over thuiswerken en thuisonderwijs hadden, maar deze praktische informatie was verstrooid over de website. In een artikel hadden we vier tips staan en als groot fan van overzichtjes en lijstjes opperde ik om een gids te maken met alle relevante nieuwe stukken, stukken uit het archief en tips van lezers.
Nadat we een lijst van thema’s hadden opgesteld, stuurde ik een mail naar de hele redactie om de gids aan te kondigen en vroeg ik de redacteuren hun relevante stukken op te sturen. Binnen een uur ontplofte mijn inbox en kon ik de tips van de redacteuren in het gids gaan zetten. Vormgever Koen Smeets had in de tussentijd al een opzet gemaakt en de gids een plezier voor het oog gemaakt.
Bovenin het stuk vermeldde ik dat deze gids wordt gemaakt op basis van tips van redacteuren en lezers. Daarom heb ik ervoor gekozen om bij zoveel mogelijk tips de namen van de redacteuren te vermelden, zodat er een mooie mix van redacteuren en lezers zou ontstaan. We zitten immers allemaal in hetzelfde schuitje. Onder de inhoudsopgave plantte ik de oproep aan lezers om hun tips met ons te delen. Ze waren nog wat verlegen afgelopen week, maar ik hoop dat ik na het weekend leuke tips van lezers kan toevoegen aan de productie.
Verder is de economieredactie dit weekend een nieuwe rubriek begonnen waarin corona-gerelateerde consumentenrechtvragen over werk, financiën en vrije tijd behandeld worden. En hier nodigen we lezers uit om hun vragen aan ons te stellen.
Heb je zelf een mooie productie gemaakt in samenwerking met je publiek of ergens anders een mooi voorbeeld gezien? Ik wil volgende week weer een paar mooie voorbeelden met jullie delen, dus stuur ze op!
Houd je taai, was je handen en tot volgende week!
⭐️ Vorige edities van De Nieuwe Lezer
⚡️ Pardon, mag het een onsje minder zijn?