Ik heb een goed gevoel
Het publiek moet in het middelpunt van de journalistiek komen te staan. In De Nieuwe Lezer leg ik uit hoe iedereen op een redactie hier aan bij kan dragen.
“Fundamentally, people will use media that help them be who they want to be, do what they want to do, and showcase a version of who they are and of what they do that they like. “
- Rasmus Kleis Nielsen
Heb je vragen, opmerkingen of aanvullingen over of op deze nieuwsbrief? Mail!
Wat is de laatste keer dat iemand anders jou een goed gevoel gaf? Misschien door je een compliment te geven over je nieuwe kapsel of een taak die je had uitgevoerd op je werk. Of juist een heel slecht gevoel? Toen iemand ten koste van jou een grapje maakte of iets vergat dat voor jou heel belangrijk was. Hoe kijk je terug op dat moment en hoe voel je je nu over die persoon? Heeft het invloed gehad op hoe je naar die persoon kijkt?
Mensen zullen nooit vergeten welk gevoel je ze hebt gegeven, schreef Jennifer Brandel in dit stuk over zorgzaamheid en journalistiek naar een quote van Maya Angelou. Het is makkelijk om over het hoofd te zien dat elke interactie die journalisten met hun publiek hebben, een kans is om mensen een gevoel te geven: goed of slecht, aangenaam of negatief verrast, opgelucht of verdrietig, gelukkig of ongelukkig.
De afgelopen maanden schreef ik over het Mysterie van het Missende Puzzelstukje tussen journalistiek en publiek, en deze quote van Angelou vat hier precies samen wat ik leerde over die verhoudingen: uiteindelijk gaat het om het gevoel dat mensen hebben of krijgen van journalistiek.
Waarderen
Mensen waarderen journalistiek op basis van het gevoel dat ze ervan krijgen: via erkenning voor hun situatie of herkenning voor die van anderen, het gevoel dat ze iets nieuws hebben geleerd. Nieuws wordt gewaardeerd omdat het gespreksonderwerpen aanlevert, om verbinding te voelen met anderen via een interactie. De emotionele reactie die mensen hebben op het nieuws en hun gevoelsmatige nabijheid bepalen of ze het überhaupt nieuws vinden.
Aan de andere kant wordt het aanbod steeds negatiever. Niet alleen als gevolg van de constante ellende waar we in leven, maar ook omdat wij het negatiever maken. Onderzoeken toonden aan dat nieuwskoppen de afgelopen jaren significant negatiever zijn geworden en dat het negatieve beeld van de werkelijkheid dat wordt geschetst in nieuwsartikelen invloed heeft op hoe mensen denken dat de samenleving er politiek en financieel voor staat.
Het is dus niet zo gek dat het aantal nieuws mijders toeneemt en dat een toenemend deel van de nieuwsconsumenten het nieuws overweldigend vindt, resulterend in dalende interesse, gebruik en betaalbereidheid voor nieuws.
Aandacht
Waar de waardering van journalistiek door nieuwsconsumenten wordt gebaseerd op het gevoel dat het hen achterlaat, worden producties door nieuwsorganisaties vaak gewaardeerd op basis van aandacht. Hoe hoger de kijk-, lees- of luistercijfers, hoe meer abonnees, hoe beter. Traditioneel gaat journalistiek over mensen informeren en voorzien van informatie die ze nodig hebben, om bijvoorbeeld te gaan stemmen. Dan zijn aantallen kijkers, lezers en luisteraars natuurlijk een logische maatstaf. De vraag is: is dat genoeg? Is de journalistieke missie voltooid als de productie gepubliceerd is?
Er zijn legio argumenten om te zeggen: ja, journalistiek gaat gewoon over publiceren. Als de productie de deur uit is, op de socials gepromoot, in de nieuwsbrief aangeprezen of op papier afgedrukt, is de taak van de journalist klaar. Die duikt weer achter z’n laptop om de volgende tegel te keren. Er is alleen een klein probleem: het publiek, de mensen voor wie de journalist het werk doet, is aan het afhaken; met de jongere generaties voorop is nieuwsconsumptie drastisch aan het veranderen.
Definitie van journalistiek
We kunnen die trends niet tegenhouden, dus rest journalisten geen andere keuze dan het roer om te gooien. Hoe? In een stuk stelt Mattia Peretti dat de definitie van journalistiek verruimd moet worden:
"As journalists, we should care about the people we report for, right? Otherwise, why bother? The problem is that empathy often is not required to do the journalism we currently produce. The system is not designed to reward empathy as a valuable skill. For that to change, we have to start thinking of journalism as a conversation and as a service based on listening, rather than as a mere exercise of content production."
Eerder schreef Peretti dat wat we doen, journalistiek maken is, maar dat is niet de missie van journalistiek. Er wordt journalistiek geproduceerd om de missie te vervullen, maar om de grote veranderingen in nieuwsconsumptie werkelijk te kunnen ondervangen, moedigt Peretti redacties aan om zichzelf de ruimte te geven om geheel nieuwe producten en ervaringen te maken om hun missie te vervullen.
Stel je eens voor hoeveel creatieve ruimte je creëert als de oplossing voor een probleem niet hoeft te zijn: meer journalistiek maken, maar een nieuw product maken waarmee je je publiek van dienst bent en je de missie van de nieuwsorganisatie veel beter kunt verwezenlijken. Misschien valt er wel iets te maken waardoor journalistiek toegankelijk wordt, iets dat niet meer afhankelijk is van het constant trekken van aandacht, iets dat zich richt op verbinding in plaats van mensen achterlaten met een negatief gevoel over de samenleving waarin ze leven.
Ik weet niet hoe het met jullie is, maar deze gedachte geeft mij de laatste tijd een bijzonder goed gevoel. Niet alleen omdat we weer een stap dichterbij het ontbrekende puzzelstukje zijn gekomen, maar vooral omdat het herdefiniëren van de missie een legio mogelijkheden biedt om journalistiek weerbaarder te maken tegen ontwrichtende invloeden nu en in de toekomst.