'De lezer is de krant de baas geworden.' Dat lijkt me hoog tijd
En zo geef je ze mandaat
Het publiek moet in het middelpunt van de journalistiek komen te staan. In De Nieuwe Lezer leg ik uit hoe iedereen op een redactie hier aan bij kan dragen.
“Fundamentally, people will use media that help them be who they want to be, do what they want to do, and showcase a version of who they are and of what they do that they like. “
- Rasmus Kleis Nielsen
Heb je vragen, opmerkingen of aanvullingen over of op deze nieuwsbrief? Mail!
‘De lezer is de krant de baas geworden’, schrijft NRC’s ombudsman Sjoerd de Jong dit weekend. Ik vind het een gekke formulering. Is er een slag gewonnen? Is de macht overgenomen? Verder lezend, bleek het over het verdienmodel van ‘de krant’ te gaan: het geld wordt verdiend aan de lezers en daardoor, schrijft Sjoerd, is die ook de redactieburelen binnengetrokken. Maar aan het einde van zijn stuk geeft hij een vreemde waarschuwing: redacties moeten oppassen dat ze zich niet te veel fixeren op de wensen van lezers. De ‘krant’ zou zich te veel gaan aanpassen aan de lezer; een eenheidsworst en safe space worden.
Dat lijkt mij een luxeprobleem, want ‘kranten’ (ik schrijf vanaf nu redacties) fixeren zich inhoudelijk he-le-maal niet op hun lezers. Sterker, ze doen het veel te weinig. In tegenstelling tot wat Sjoerd stelt, blijkt als je echt navraag gaat doet naar die wensen dat lezers allerminst zitten te wachten op eenheidsworst en een safe space. Ter illustratie, dit schreef een lezer in een reactie onder het stuk: ‘Ik eis dat jullie lekker blijven schrijven over dingen waar ik het geheel niet mee eens ben.’
Dit soort misverstanden over wat lezers wel en niet zouden willen, tonen alleen maar aan dat het van groot belang is om goed op de hoogte te zijn van lezerswensen.
Onderzoeken als die van Irene Costera Meijer, waar ik vorige week over schreef, helpen redacteuren beter begrijpen wat de lezers denken over en voelen bij de journalistiek die ze maken. Daarmee kunnen we dit soort misverstanden uit de wereld helpen.
Zo richt je een lezerscommissie op
Maar wat als we nou die afstand es heel klein maken en de lezers een plek geven binnen de redactie. Ik las de afgelopen tijd veel over Amerikaanse redacties die dit doen, zoals in dit artikel van het American Press Institute. Ze organiseren lezerspanels, adviescommissies met lezers erin en gemeenschapscommissies, waarin de lezers niet alleen eens in de zoveel tijd om hun kennis, ervaringen of meningen te vragen, maar installeren ze binnen de redacties.
Waarom zou je redactie een ‘lezerscommissie’ willen hebben?
Commissies kunnen redacteuren helpen aan andere verhaal-ideeën.
Commissies kunnen waardevolle feedback geven over de verslaggeving.
Als de commissie een diverse groep is, kan ze de redactie wijzen op groepen aan wiens informatiebehoeften niet voldaan wordt.
Maar hoe werkt dat dan? De Long Beach Post in Californië formeerde een soort lezerscommissie na de protesten naar aanleiding van de moord op George Floyd. De redactie zag hoe de lokale gemeenschap reageerde op de chaos in de straat die was ontstaan door de protesten: honderden mensen gingen samen de straat op om de boel op te ruimen. Ze wilden niet alleen nieuwe en andere perspectieven over hun verslaggeving maar ook dezelfde motivatie aanboren die mensen de straat op bracht om hun buren te helpen. Dat bracht ze op het idee om een commissie te vormen.
Wat kan zo’n commissie voor een redactie betekenen?
Helpen en informeren bij specifieke onderzoeken en/of verslaggeving in het algemeen: veel redacties benoemen zo aan het begin van het jaar een aantal onderwerpen als belangrijk. Bijvoorbeeld: wonen. Nu kun je samen met een clubje redacteuren gaan bedenken wat hierover geschreven moet worden. Maar als een redactie beschikt over een lezerscommissie kun je hen betrekken bij zo’n project: met welke vragen zitten ze, wat zouden ze graag lezen over een thema als wonen en over welke verhalen en informatie beschikken ze die zou kunnen helpen bij de verslaggeving.
Bijdragen met opinieartikelen: in sommige gevallen worden de leden van de lezerscommissie ook uitgenodigd om bij te dragen aan de opiniesectie. In de vorm van artikelen, het aanbevelen van experts die ze kennen of onderwerpen waar aandacht aan besteed moet worden.
Feedback geven en inzicht geven in de gemeenschap of samenleving: om nog maar es mijn stokpaard van stal te halen: wij zijn gekkies. Dus het is van groot belang dat we de mogelijkheid hebben om met regelmaat een thermometer in de groep te steken en je ideeën over wat er speelt te toetsen aan mensen anders dan jezelf. We zouden niet willen dat de redactie een safe space wordt, toch Sjoerd?
Heel belangrijk is de samenstelling van zo’n commissie. De leden moeten natuurlijk in staat zijn om een goed gesprek met elkaar te voeren, ook als ze het oneens zijn. Maar de truc is natuurlijk om de minder extraverte lezers hierbij te betrekken en de groep zo divers mogelijk te maken: afkomst, leeftijd en stemgedrag.
Misschien is het idee van een lezerscommissie nog een beetje abstract, daarom hier nog twee voorbeelden van hoe redacties een dergelijke commissie hebben gevormd.
WSJ Noted
Ik heb dit project al es eerder genoemd en het is op veel grotere schaal dan bij de Long Beach Post, maar deze vorm laat ook zien dat je er ook op marketingniveau wat aan kan hebben. Hoe zat het ook alweer? Deze vertical van de Wall Street Journal voor jongeren heeft 7.000 Noted Advisors. Dit is een groep jonge mensen die wordt uitgenodigd om artikelen voor publicatie te lezen, feedback te geven en deel te nemen aan Q&A’s met de redacteuren. Maar daarnaast fungeren deze jongeren ook als ambassadeurs voor het merk op sociale media, dat zorgt voor gigantisch veel blootstelling.
The Inquirer’s Election 2020 Roundtable
Bij The Inquirer wilden ze voorkomen dat ze, net als in 2016, niet goed in de gaten zouden hebben hoe hun lezers denken over de presidentskandidaten. Om de lezers in swingstate Pennsylvania deze keer wel goed te begrijpen en te bedienen hebben ze de Roundtable opgericht. Via surveys en in gesprekken vragen ze de deelnemers bijvoorbeeld welke thema’s ze belangrijk vinden en waar ze over willen lezen. Hierover gaan ze met de groep in gesprek om een beeld te krijgen van hun ideeën en de redactie maakt stukken over deel van deze thema’s.
👍🏻 Tiphoekje
Ik deel hier het liefste best practices, maar vandaag heb ik een voorbeeld van hoe het niet moet. AT5 heeft vorige maand een lezerspanel opgericht. Als AT5-lezer en omdat ik benieuwd was wat ze gingen doen, heb ik me opgegeven. Kort daarna kreeg ik een mail met een enquete over de coronamaatregelen in Amsterdam. De enquete ging vooral over wat ik vond van de maatregelen. Ik was dus zeer benieuwd wat AT5 met de resultaten ging doen. Deze week kreeg ik het resultaat in mijn mailbox en ik was best teleurgesteld.
Wat de redactie had gedaan is nou juist niet wat je moet doen: ze hadden nieuws gemaakt van de uitslag van de enquete: ‘AT5-panel: afstand houden op bruiloften en begrafenissen niet meer houdbaar’. Buiten dat dit niet zoveel zegt omdat ik geen idee heb wie er in het panel zaten (de enige informatie die AT5 gaf, was dat de gemiddelde leeftijd van het panel 47 jaar is), moet deze informatie juist een aanzet zijn voor onderzoek: het begin van een zoektocht. Niet het resultaat.
Ik hoop dat AT5 de informatie ook op andere manieren gaat gebruiken.
🔖 Vorige edities van De Nieuwe Lezer
⁉️ Wat betekenen kliks nu echt en zo maak je journalistiek waardevoller