Zo kwam ik van mijn oorlogsstress af
En ik leerde wat de 'uncertainty reduction theory' is
Het publiek moet in het middelpunt van de journalistiek komen te staan. In De Nieuwe Lezer leg ik uit hoe iedereen op een redactie hier aan bij kan dragen.
“Fundamentally, people will use media that help them be who they want to be, do what they want to do, and showcase a version of who they are and of what they do that they like. “
- Rasmus Kleis Nielsen
Heb je vragen, opmerkingen of aanvullingen over of op deze nieuwsbrief? Mail!
Begin maart schreef ik dat ik last had van oorlogsstress. De berichten uit Oekraïne grepen me naar de keel. Voor redacteuren van NRC werd aangeboden om een afspraak te maken met Kaz de Jong, een psycholoog van Artsen zonder Grenzen. In eerste instantie dacht ik: nee, dat is niks voor mij, die correspondenten die er zitten die hebben het pas zwaar. Maar toen de mineur aanhield, besloot ik hem toch te bellen.
En ik ben blij dat ik dat heb gedaan. Niet alleen vertelde Kaz waarom de beelden van deze oorlog veel harder binnenkomen (plat gezegd: omdat Oekraïners op mij lijken), maar hij vroeg me ook hoeveel nieuws ik dan ongeveer consumeerde. Ik somde op: wakker worden met een rondje Instagram en Twitter, ’s ochtends lees ik de Volkskrant, NRC blader ik door, terwijl Radio 1 aan staat. Dan naar werk, waar ik gedurende de dag NRC-stukken lees, Twitter in de smiezen houd en ook regelmatig NOS check. Best veel eigenlijk, concludeerde ik.
In het onderzoek News Avoidance during the Covid-19 Crisis: Understanding Information Overload (2021) las ik dat dit een hele menselijke reactie is. Op het moment dat een crisis uitbreekt en mensen onzeker zijn over een situatie hebben ze het gevoel dat ze hier meer informatie over moeten zoeken. Dit verschijnsel heet de uncertainty reduction theory: wij mensen houden niet van onzekerheden, dus we doen er alles aan om die uit de weg te helpen. En wat doe je als je meer wil weten over een oorlog? Dan ga je naar een nieuwswebsite.
Terwijl ik dit schrijf, moet ik denken aan het borstgeklop dat klonk vanaf redacties tijdens de eerste lockdown toen lees- en abonnementscijfers de pan uit stegen. “Zie je wel”, hoorde je roepen, “de mensen hebben ons wel nodig! Ze gaan gewoon weer voor ons betalen!” Maar wat blijkt: mensen denken informatie over crises nodig te hebben en betalen daar blijkbaar voor als het echt nodig is.
Een pauze nemen helpt
Terug naar het onderzoek. Daaruit blijkt dus dat mensen meer nieuws gingen lezen tijdens de eerste corona lockdown. Ze namen niet alleen meer nieuws tot zich, maar raadpleegden ook meer nieuwsbronnen. Toen de lockdown langzaam versoepelde, nam de neiging om meer nieuws te consumeren weer af. De mensen die meer nieuws waren gaan consumeren tijdens het begin van de lockdown hadden ook de neiging om een pauze te willen nemen van het nieuws. Zowel het nieuws over Covid als het nieuws in het algemeen werd vermeden. En daar voelden ze zich beter door, beter dan de groep die geen pauze nam.
Dat was ook precies mijn ervaring. Toen ik Kaz de Jong had verteld hoe (achterlijk veel) nieuws ik consumeerde gedurende een dag, vroeg hij: waarom doe je dat dan? “Om op de hoogte te blijven natuurlijk voor m’n werk”, zei ik. Waarop Kaz de belangrijke vraag stelde: en heb je al die informatie nodig om op de hoogte te blijven en je werk goed te kunnen doen? Een paar maanden later durf ik wel te zeggen: ik ben niet slechter geworden in m’n werk nadat ik een tijdje ‘s ochtends de krant niet las en de radio uit liet.
Nadat ik mijn nieuwsregime terugbracht naar een aantal vaste momenten op de dag en Twitter en Instagram van m’n telefoon af gooide, voelde ik me zoveel beter. De onderzoekers vatten het zelf goed samen:
“Our study takes a step further to understand how news avoidance is related to people’s well-being. It points to the notion that the abundance of news coverage on Covid-19 that is presented on a range of media platforms is sometimes just too much for people to still absorb. And the people who decide to tune out, subsequently, also experience a positive effect on their general mental well-being.”
Sluimerende crises
Ik vind het interessante reflexen: eerst gaan we informatie hamsteren en als we ons misselijk hebben gegeten aan alle ellende stoppen we er weer mee. Dat zorgt bij redacties ook voor een probleem: als het publiek uit gehamsterd is en het spannende er wel vanaf is, hoe blijf je dan toch je publiek boeien?
Redacties zijn uitstekend in het aanbieden van informatie tijdens een crisis, maar in het boeien van het publiek met berichtgeving over sluimerende crises kunnen we volgens mij nog een stuk beter worden. Als publiek afhaakt om hun eigen mentale gezondheid te beschermen tegen de nieuwsstroom zouden we misschien is moeten kijken hoe we dat anders kunnen doen. Niet door er maar meer over te gaan maken (periodieke herinnering: meer is niet beter) in de verwachting dat het publiek maar blijft hamsteren, maar door een nieuwe strategie te verzinnen.
Vorige edities van De Nieuwe Lezer
👉🏻 Journalistiek bestaat niet in een vacuüm
👉🏻 Zullen we de journalistiek verdedigen?
👉🏻 Wat kan het publiek beter dan wij en wat kunnen wij beter dan het publiek?