De gevolgen van nieuwsongelijkheid
En wat er eraan kunnen doen
Het publiek moet in het middelpunt van de journalistiek komen te staan. In De Nieuwe Lezer leg ik uit hoe iedereen op een redactie hier aan bij kan dragen.
“Fundamentally, people will use media that help them be who they want to be, do what they want to do, and showcase a version of who they are and of what they do that they like. “
- Rasmus Kleis Nielsen
Heb je vragen, opmerkingen of aanvullingen over of op deze nieuwsbrief? Mail!
In mijn vorige nieuwsbrief schreef ik dat ik dit jaar wil uitzoeken wat het publiek eraan heeft als ze input geven voor journalistieke producties en onderdeel worden van een feedbackloop tussen hen en de journalisten van een redactie. Om die vraag te beantwoorden wil ik het thema eerst iets breder aanvliegen: wat als journalistiek alleen maar zou gaan om het faciliteren van een goede informatievoorziening? Niet alleen voor hoogopgeleide, vermogende mensen, maar voor iedereen.
Ik las in de nieuwe Edelman Trust Barometer dat een goede informatievoorziening kan helpen de maatschappelijke kloof tussen hoge en lage inkomens te dichten. Mensen met een laag inkomen die wel goed geïnformeerd zijn, hebben meer vertrouwen in de instituties dan mensen die hoge inkomens hebben en slecht geïnformeerd zijn. Nu zou je kunnen denken: zo’n groot verschil tussen rijk en arm, hoog- en laagopgeleid is zo’n typisch Amerikaans probleem. Dat valt tegen, want van alle onderzochte landen kampt Nederland met een van de grootste verschillen in vertrouwen in instituties (overheid, bedrijven, NGO’s en media) tussen hoge en lage inkomens. Hoogopgeleide mensen hebben 21 procent meer vertrouwen dan laagopgeleide mensen.
De afgelopen tijd kwam ik een aantal nogal grimmige voorspellingen over onze gebrekkige informatievoorziening en de maatschappelijke gevolgen daarvan. Politico vroeg in het kader van hun 15-jarig bestaan een aantal experts om een voorspelling te doen over hoe de media er over 15 jaar uitzien. Richard Stengel, voormalig hoofdredacteur van TIME, schreef dat hij verwacht dat er een diepe kloof komt tussen de have en have nots als gevolg van het huidige verdienmodel van de meeste kwaliteitsmedia:
“If the quality press, as it used to be called, is just serving global elites, well, then the whole point of the First Amendment becomes empty. We have freedom of the press so the press can protect our democracy — not so that it can make money from high-end subscriptions. We need to think as much about the purpose of news as we think about the economic models for it. Neither is easy.”
Persoonlijk ben ik blij dat het abonnementsmodel zo goed werkt, want zo kan ik elke week m’n boodschapjes doen en een biertje drinken maar ideologisch knaagt het. De meeste kwaliteitsmedia verstrekken alleen informatie aan de mensen die ervoor kunnen en willen betalen. In de tussentijd groeit de nieuwsongelijkheid en nemen de verschillen van inzicht over hoe de waarheid in elkaar steekt toe, dat leidt tot een grotere maatschappelijke verdeling. De pandemie heeft deze verschijnselen uitvergroot, maar ik vermoed niet die zullen verdwijnen.
Maar er is ook goed nieuws: een goede informatievoorziening door media en overheden kan leiden tot een stijging van 6 procent meer vertrouwen in diezelfde instituties. Reden te meer om uit de dokteren hoe we nu die informatievoorziening voor iedereen op orde kunnen krijgen en nieuwsongelijkheid de wereld uit kunnen helpen.
Een volgende grimmige voorspelling las ik bij The Wired in The Essential Trends Briefing. NYT-journalist Maria Konnikova voorspelt een toename van het aantal extreme cults.
“Cult-like extremist movements appear to provide an antidote to the potent mixture of isolation, uncertainty, changing narratives, and fear we have experienced during the pandemic by offering a skewed form of safety, stability, and certainty, along with a cohort of people who are just like us, who believe us and believe in us. As the activist David Sullivan—a man who devoted his life to infiltrating cults in order to extricate loved ones from their grip—pointed out, no one ever joins a cult: They join a community of people who see them.”
Om terug te komen op de vraag: wat heeft het publiek eraan als ze iets kunnen bijdragen? Als redacties hen betrekken bij het journalistieke proces dan kunnen ze mensen het gevoel geven dat ze gehoord worden en ergens bij horen. Dat kun je in principe goed bewerkstelligen met het abonnementsmodel, maar dan hebben alleen de mensen wier inkomen het toelaat terecht bij kwaliteitsmedia om erbij te horen en gehoord te worden. Dat lijkt me een beetje gek.
Ik ben benieuwd wat er gebeurd als we, zoals Richard Stengel zegt, net zo hard gaan nadenken over het doel van nieuws als we de afgelopen jaren hebben gedaan over het verdienmodel van nieuws. En of we dan weer bij hetzelfde verdienmodel uitkomen.
Vorige edities van De Nieuwe Lezer
👉🏻 Welk idioot idee ga jij dit jaar uitvoeren?