Word nooit 'snarky'. Dit is wat ik leerde op het International Journalism Festival
Zo laat je journalistiek viral gaan op socials
Het publiek moet in het middelpunt van de journalistiek komen te staan. In De Nieuwe Lezer leg ik uit hoe iedereen op een redactie hier aan bij kan dragen.
“Fundamentally, people will use media that help them be who they want to be, do what they want to do, and showcase a version of who they are and of what they do that they like. “
- Rasmus Kleis Nielsen
Heb je vragen, opmerkingen of aanvullingen over of op deze nieuwsbrief? Mail!
Na veel te lang wachten, was ik vorige week in Perugia voor het International Journalism Festival. Het allerleukste congres over journalistiek. Drie dagen lang luisteren naar slimme mensen die praten over journalistiek en daar omheen zoveel mogelijk Italiaans eten. Veel gelukkiger kun je me niet krijgen.
Een van de sessies die me het meeste is bijgebleven (drie dagen, zes of zeven panelsessies op een dag: het is nogal een blur) is die met Ros Atkins, de bedenker en presentator van BBC-programma Outside Source. Ik kende hem voor het festival nog niet, maar had hem wel gezien in twee andere panels over innovatie en de veranderende normen en grenzen van de journalistiek. Daar zei Atkins slimme dingen en ging het zijdelings over zijn programma, dus ik was nieuwsgierig geworden.
BBC Outside Source is een gewoon tv-programma, maar het format is gemaakt voor sociale media. Tot twee jaar geleden was het andersom, vertelde Atkins. Maar de filmpjes bereikten weinig kijkers op sociale media. Daar wilde Atkins verandering in brengen en hij maakte een lijst met problemen: de toon en de vorm van de video’s waren niet geschikt voor online, in de video’s werd niet goed duidelijk welke informatie waar was en welke onwaar en er zat te weinig informatie in. Terwijl Atkins hiermee bezig was, ging een fragment van het programma viral in Australië over de bosbranden die daar op dat moment woedde. Dat maakte zoveel impact dat Atkins besloot om te kijken hoe deze video was opgebouwd en de opbouw te dupliceren.
In een ander panel over innovatie op redacties vertelde news formats editor Robin Kwong dat ze bij The Wall Street Journal een soortgelijke aanpak hanteren. Op de vraag wat het doel van innovatie is, antwoordde hij dat het gaat om te reageren op nieuwe ontwikkelingen, problemen identificeren en oplossen en daarbij de behoeftes van het publiek in kaart brengen.
Emotie van je publiek
Ook Atkins focuste zich op de behoeftes van zijn publiek, vertelde hij. Zoals hij in een ander panel zei: alle innovatie moet gaan over hoe je het publiek beter kunt bedienen. Hij vindt het belangrijk om mensen te helpen navigeren door de grote hoeveelheden informatie die online beschikbaar zijn en merkte op dat mensen vaak wel weten wat er gebeurt, maar niet echt begrijpen waarom en hoe. Daarom stak hij bij het aanpassen van het format van de video’s veel energie in bedenken hoe hij de items onder een zo groot mogelijk publiek kon verspreiden op sociale media en liet zich inspireren door zijn collega’s bij de BBC die de producties verspreiden op sociale media.
Zo vond hij een manier om video’s over onderwerpen die misschien niet erg geschikt zijn voor sociale media toch een groot publiek te laten vinden. Op sociale media ben je afhankelijk van hoe mensen reageren op je items, waardoor vaak ingespeeld wordt op de emoties van de gebruikers. De truc is, zei Atkins, dat je alleen exceptionele journalistiek op sociale media moet brengen. Zo kun je dus via de vorm (en niet via de inhoud) emoties oproepen bij de kijkers, waarop zij het weer zullen delen en zo kan de video viraal gaan.
Dan kun je, zonder inhoudelijk in te spelen op de emotie van het publiek, toch gebruik maken van de algoritmes van sociale media. Een interessante houding ten opzichte van de internetgiganten, die in andere panels werden vergruisd. Zo maakte Paul Nemitz, adviseur van de Europese Commissie over justitiebeleid, de vergelijking tussen het vervuilen van het klimaat en het ‘milieu’ online: veel bedrijven die nu vervuilend zijn, nemen maatregelen om dat te verhelpen. Online gebeurt dat niet en sterker nog, bedrijven als Meta hebben wel de intentie om het internetmilieu te vervuilen, doen weinig om dat echt te verhelpen, en verdienen op die manier hun geld.
Word nooit ‘snarky’
Terug naar die exceptionele producties: hoe doet de redactie van Atkins dat? Waar ze vroeger om iets goed uit te leggen het onderwerp opknipte in verschillende onderdelen, proberen ze het nu juist uit te leggen in een verhalende vorm. Die breaking points, zoals Atkins ze noemt, werken namelijk averechts: ze zorgen ervoor dat mensen afhaken, in plaats van blijven kijken. Natuurlijk komen in de items wel verschillende onderwerpen aan bod, maar in plaats van de nadruk te leggen op de overgangen van het ene naar het andere onderwerp, praat Atkins de verschillende onderwerpen aan elkaar vast met wat hij noemt een back reference. Wanneer hij een nieuw onderwerp introduceert, refereert hij eerst even naar het vorige onderwerp om het dan te koppelen aan het nieuwe onderwerp.
Andere stijlregels voor de video’s zijn dat er gelijk bewijs geleverd wordt voor het genoemde feit, voor alle perspectieven is ruimte in de video en de toon wordt nooit “snarky”. Deze bundel van regels zorgt er volgens Atkins voor dat je de best mogelijke afspiegeling geeft van wat er gebeurd is. Als een de hoofdrolspelers in de video iets beweert wat niet waar is, wordt dat dus wel gelijk ontkracht en uitgelegd waarom. Op deze manier laat je geen ruimte voor critici die zeggen dat je niet alle kanten van het verhaal laat zien en geef je kijkers alle informatie die ze nodig hebben om zelf een oordeel te vellen over het onderwerp.
De manier waarop Ros Atkins en zijn collega’s bij de BBC omgaan met de uitdagingen van journalistiek maken voor een groot publiek in het huidige stormachtige informatieklimaat vind ik een voorbeeld voor iedere journalist. Veel panels waar ik bij was gingen op een abstracter niveau over hoe journalisten zouden moeten reageren op des- en misinformatie, hoe de rol van de journalistiek verandert en wat redacties kunnen doen aan mediawijsheid. Daar heb ik ook ontzettend veel geleerd, maar in deze methode van Atkins komt ontzettend veel samen en laat zien dat je als maker van journalistiek een groot verschil kan maken op deze vlakken.
Op de website van het International Journalism Festival kun je de sessie met Ros Atkins (en alle andere panels) terugkijken. En op het Twitteraccount van Atkins vind je de video’s van BBC Outside Source terug.
Vorige edities van De Nieuwe Lezer
👉🏻 Zo maak je meer impact op lezers met een nieuwsbericht
👉🏻 Wat inclusiviteit en audience engagement met elkaar te maken hebben