Het publiek moet in het middelpunt van de journalistiek komen te staan. In De Nieuwe Lezer leg ik uit hoe iedereen op een redactie hier aan bij kan dragen.
“Fundamentally, people will use media that help them be who they want to be, do what they want to do, and showcase a version of who they are and of what they do that they like. “
- Rasmus Kleis Nielsen
Heb je vragen, opmerkingen of aanvullingen over of op deze nieuwsbrief? Mail!
Ik houd van sportmetaforen. Ik heb me best een tijdje serieus beziggehouden met sport. Voordat ik uren per week in deze nieuwsbrief stak, hield ik me die uren bezig met softbal. Ja, softbal is in theorie dezelfde sport die je op school ook deed, maar in de praktijk ziet dat er heel anders uit. Inmiddels ben ik al een paar jaar gestopt, maar binnenkort ga ik training geven bij m’n oude club. Hartstikke leuk.
Dat is niet helemaal waarom ik er deze week over schrijf, dat begon met een aflevering van de nieuwsbrief van Brian Morrisey: Running plays isn’t having a playbook. Running plays is een term uit het American Football (ik moest het ook even opzoeken):
Looking at many publications, you realize that many are just running plays. There doesn’t seem to be a coherence to what they’re doing, who is doing it, or any underlying philosophy guiding what they’re doing. Reading these publications, I’m left to wonder: What exactly do they stand for? Just because you use a set of words to describe yourself doesn’t mean that’s who you are. Who you are is what you do, not your marketing copy.
Net als american football is softbal een sport van standaard situaties, zeker als je de verdedigende partij bent. Softbal bestaat uit heel veel verschillende standaardsituaties: je kunt 90 procent van de situaties uitdenken en je erop voorbereiden door ze eindeloos te trainen. Een goed voorbereid team heeft dit alles vastgelegd in een playbook, een overzicht van alle afspraken die een team heeft over hoe de standaardsituaties worden aangepakt. Zo’n playbook zegt veel over een team: de filosofie van het team zit in hoe zij reageren op de standaardsituaties.
Op redacties bereiden we ons ook voor op situaties: we wéten hoe we moeten reageren op de verschillende situaties en hier en daar is wel het een en ander vastgelegd, maar een playbook ontbreekt. Hoe te reageren op situaties zit in de hoofden van redacteuren en die kennis wordt overgedragen aan nieuw redacteuren. Dat geldt ook voor de filosofie achter standaard situaties.
Dit is niet handig. Ten eerste is dat slecht voor de continuïteit voor je journalistieke karakter als titel, want niemand draagt altijd alles helemaal hetzelfde over. Daarnaast zijn het in het geval van journalistiek niet alleen de redacteuren die het playbook moeten snappen, maar ook het publiek. De lezers, kijkers en luisteraars moeten kunnen zien wat er in het playbook staat om te snappen hoe de redactie werkt. Zij zien alleen het eindresultaat, maar weten niet wat eraan ten grondslag ligt.
In de manier waarop die standaardsituaties worden aangepakt zit namelijk verstopt wat je filosofie is achter het spelletje. Ben je een aanvallende partij of meer eentje van de comebacks? Waar geef je de voorkeur aan: het snelle nieuws of de analyse? Hoe je situaties aanpakt, zegt heel veel over wie je bent. Wie je bent, is wat je doet, schrijft Morrissey. Daar kun je zoveel slogans en marketingcampagnes tegenaan gooien als je wil, maar als je missie als redactie niet opgelijnd is met wat je doet, loopt de boel dus in de soep.
Als je dat niet als redacteuren onderling expliciet maakt, is het heel ingewikkeld om dat aan de buitenwereld uit te leggen. Naar aanleiding van een misverstand op Twitter over de inhoud van een cartoon ben ik een Lexicon begonnen voor NRC. Op onze website is namelijk nu niks te vinden over wat wij verstaan onder een cartoon en welke haken en ogen eraan zitten. Maar ook niet wat wij verstaan onder een column en welke vrijheden die columnist heeft. Die informatie haal ik uit ons oude, fysieke stijlboek dat in 2002 gepubliceerd is.
Als het over transparantie gaat, gaat het vaak over wat het publiek niet snapt over redacties, maar we doen ook ons best niet om dit goed duidelijk te maken. Wat is je filosofie?
Het is niet zo gek dat er misverstanden ontstaan tussen journalistiek en publiek. Doordat redacties er weinig informatie over verschaffen, krijg je dat mensen zich moeten baseren op aannames. ‘Jullie zullen daar niet over schrijven omdat het bedrijf adverteert in de krant/Als een columnist iets schrijft, staat de hele redactie daar achter/Over onderwerp X wordt niet geschreven omdat ze het niet belangrijk vinden’.
Door in een playbook expliciet te maken hoe een redactie te werk gaat, kun je deze aannames bestrijden. Dat wil niet zeggen dat iedereen gelijk je grootste fan wordt, maar dan snappen we wel allemaal hoe het spelletje werkt.
📌Gerelateerde edities van De Nieuwe Lezer
👉🏻 Het redden van de democratie is geen journalistieke strategie