Een overzichtelijk lijstje van interessante feiten uit het Digital News Report

Speciaal voor jullie

Jun 25, 2022

“Fundamentally, people will use media that help them be who they want to be, do what they want to do, and showcase a version of who they are and of what they do that they like. “

- Rasmus Kleis Nielsen

Heb je vragen, opmerkingen of aanvullingen over of op deze nieuwsbrief? Mail!

De afgelopen weken stonden in het thema van het uitpluizen van het Digital News Report. Speciaal voor jullie heb ik interessante bevindingen op een rij gezet, hier komen ze.

Wat nieuwsconsumenten vonden van de verslaggeving over de oorlog in Oekraïne

Begin dit jaar werd er aanvullend onderzoek gedaan naar hoe nieuwsconsumenten in Brazilië, Duitsland, Polen, VK en VS naar hoe mensen nieuws over de oorlog in Oekraïne gebruiken en hun houding houding ten opzichte van het nieuws.

In landen waar het nieuws over de oorlog veel gevolgd werd, was een toename van nieuwsvermijding te zien (net als bij Covid-19). In Duitsland nam het percentage mensen dat het nieuws vermeed met 7 procent toe, meer dan de toename tussen 2017 en 2022.
Gevraagd naar hoe goed de media verslag hebben gedaan van de oorlog in Oekraïne vindt meer dan de helft van de respondenten dat ze hen goed op de hoogte hebben gehouden van het nieuws. Maar ze vinden dat de media minder goed in geslaagd zijn in het uitleggen van de bredere implicaties van het conflict of verschillende perspectieven weergeven - daar kunnen redacties nog winst maken.
Hoogopgeleide en oudere mensen zijn over het algemeen positiever over hoe de media verslag hebben gedaan. Gezien de bevindingen elders in het rapport, dat jonge en minder hoogopgeleide mensen het lastig vinden om het nieuws goed te volgen en te begrijpen, is hier voor redacties een belangrijke taak weggelegd om het ook aan die mensen goed uit te leggen met duidelijke, relevante informatie over het conflict.

De gewoontes van jonge nieuwsconsumenten

Wat zijn de nieuwsgewoontes van jongeren en hun houding ten opzichte van nieuws? Hoe zijn die veranderd in de afgelopen drie jaar? Met onderscheid tussen social natives (18-24 jaar) en digital natives (25-34 jaar).

Sociale netwerken hebben nieuwswebsites vervangen als primaire bron van nieuws voor jongeren: voor 39 procent van de social natives is sociale media de belangrijkste bron van nieuws, 34 procent gebruikt apps als primaire bron.
In toenemende mate vermijden jongeren het nieuws, vooral de social natives. Niet al het nieuws wordt vermeden: velen vermijden onderwerpen als politiek en corona. De ideeën over politiek nieuws zijn verbonden met oorzaken van nieuwsvermijding: dat het nieuws negatief is, dat er niks is wat je eraan kunt doen en dat het minder betrouwbaar is dan andere vormen van nieuws. In plaats van nieuws vermijden, is er nieuws dat vermeden wordt.
Zowel de digital natives als de social natives zijn wantrouwend ten op zichtte van alle informatie die ze tot zich krijgen. Dit gecombineerd met de negatieve aard van nieuws en de grote hoeveelheden informatie die jongeren over zich heen krijgen via verschillende kanalen, maakt ze sceptischer ten opzichte van nieuwsorganisaties en meer geneigd om nieuws te vermijden.

Zijn mensen geïnteresseerd in klimaatnieuws en hoe vinden ze het?

Welke inzichten in hoe mensen zich verhouden tot nieuws over klimaatverandering kunnen redacties helpen met verslag doen over dit thema en hun aandacht trekken?

Van de Nederlandse respondenten zegt 37 procent geïnteresseerd te zijn in nieuws over klimaatverandering. Dat is lager dan de meeste landen in Europa: Italië 46 procent, Duitsland 43 procent, Portugal 53 procent, Ierland 43 procent.
Als het gaat om informatiebronnen voor nieuws over klimaatverandering kijken mensen liever naar documentaires dan dat ze naar grote nieuwsorganisaties gaan. Een reden daarvoor kan zijn dat de documentaires gedenkwaardiger zijn; meer impact maken. Documentaires helpen het publiek misschien om verbinding te maken het een groot en abstract probleem.
In landen waar ze de gevolgen van klimaatverandering erg voelen, willen respondenten wel dat journalisten pleitbezorgers zijn voor maatregelen tegen klimaatverandering. Jonge mensen vinden vaker dat nieuwsorganisaties een standpunt moeten innemen dan oudere mensen.

Vertrouwen in nieuws van Nederlandse nieuwsconsumenten

20 procent van de Nederlandse nieuwsconsumenten denkt dat Nederlandse nieuwsmedia niet onafhankelijk zijn. De helft vindt dat nieuwsmedia wel vrij zijn van politieke of commerciële invloeden.
Hoe jonger de nieuwsconsument, hoe minder vertrouwen in het nieuws en het zelf gebruikte nieuws. 34 procent van de jongeren tussen de 18 en 24 jaar vertrouwt het nieuws, waar 65 procent van de 55 plussers het nieuws vertrouwen.
Het vertrouwen in de Nederlandse nieuwsmerken is hoog en ze krijgen redelijk hoge rapportcijfers, hier de top 5: NOS 7,6; De Volkskrant 7,4; NRC 7,4; FD 7,3; RTL 7,2.

De onderscheidende waarde van journalistiek

Wat ervaren nieuwsgebruikers als waardevolle informatie en wat is in dat opzicht de meerwaarde van journalistiek? Het gasthoofdstuk van Irene Costera Meijer, Michiel Knoester en Tim Groot Kormelink (zeer de moeite waard om even te lezen)

Vrienden en familie spelen een grote rol in de ‘informatieve momenten’:
“Dat familie en vrienden opduiken als informatief moment heeft te maken met het grote belang dat informanten hechten aan verbinding met anderen. Het deel uitmaken van een gemeenschap is, zoals ze het zelf zeggen, een voorwaarde voor mens-zijn.”
Waardevol betekent niet per se belangrijk en niet belangrijk betekent niet dat de informatie niet waardevol is:
“Informanten omschrijven informatie als waardevol vanwege de impact ervan. Het zet iets betekenisvols in hen in beweging.”
Het kan voor nieuwsmedia lonen om zich te bezinnen op professionele merkidentiteit en deze nadrukkelijk uit te dragen om zo hun maatschappelijke functie kracht bij te zetten:
“Jongeren zijn zich er sterker van bewust dat bij het maken van nieuws altijd keuzes gemaakt worden. Daarom hechten zij meer waarde aan transparantie over de journalistieke en ideologische waarden die aan de beslissingen van een medium ten grondslag liggen.”

Wil je zelf nog even grasduinen door de rapporten? Hier vind je het Digital News Report 2022 en hier het Nederlandse onderzoek.